Het werk van de Anglicaanse bisschop J.C. Ryle wordt 125 jaar na zijn overlijden nog volop gelezen, niet alleen in de Engelstalige wereld maar ook in Nederland. Wat maakt zijn geschriften blijvend relevant?
Bij Ryle staat en grondige kennis van de geloofsleer centraal. In Het hart van het christelijk geloof (Old Paths) behandelt hij enkele kernbegrippen uit de Bijbel die te maken hebben met de toepassing van het heil, zoals wedergeboorte, bekering, geloof, vergeving en volharding. Wat zijn benadering bijzonder maakt, is dat hij deze thema’s niet alleen theologisch uitlegt, maar ook indringend en pastoraal de noodzaak ervan onderstreept. Hiermee gaat hij in het spoor van de puriteinen en van de opwekkingspredikers uit de eeuwen voor hem. Ook zij legden nadruk op levensvernieuwing en oprecht christen-zijn.
Dit accent heeft te maken met Ryle’s eigen context. Binnen de brede Anglicaanse volkskerk konden velen het Evangelie horen, maar lang niet iedereen was er hartelijk en toegewijd op betrokken. Bovendien kon de doopliturgie de indruk wekken dat geestelijke vernieuwing samenvalt met de doop, zonder dat wedergeboorte en bekering nodig zijn.
Ryle keerde zich ook tegen de groeiende invloed van een liturgisch georiënteerde stroming, die zich sterk richtte op het rooms-katholicisme. Hij vreesde dat hierdoor de noodzaak van persoonlijke vernieuwing in het gedrang kwam en voelde zich geroepen om hiervoor op te komen. Zijn geschriften brengen dan ook herhaaldelijk een krachtig appel tot levensverandering, terwijl hij ook stilstaat bij het onderscheid tussen het echte geloof en allerlei vormen van namaak.
Deze noties hebben ook voor ons betekenis. Als de noodzaak van bekering en geestelijke vernieuwing vervaagt, kunnen we dan verwachten dat jongeren en ouderen geestelijk veranderen? Het is ook goed om helder te maken waarin het Bijbelse geloof verschilt van oppervlakkige of valse vormen daarvan. Hoewel Ryle bepaalde accenten legt, vervalt hij niet in eenzijdigheid. In Het hart van het christelijk geloof behandelt hij ook de reddende kracht van Christus en over de onvoorwaardelijke uitnodiging aan iedereen om tot Hem te komen.
Leven uit genade
Ryle beperkt zich niet tot het begin van het geloof. In Heiligmaking (Holiness) stelt hij verschillende aspecten van het leven met God aan de orde. De kern van zijn boodschap is dat christen-zijn niet allereerst gaat over wat je doet, maar over wie je bent. Als christen ben je een zondaar die leeft uit genade.
Dat Ryle groeiende zondekennis als eerste kenmerk van een heilig leven ziet, is opnieuw in relatie tot zijn eigen context te zien. Hij maakte de opkomst mee van een heiligheidsbeweging, met name rond de Keswick-bijeenkomsten, die een hoge opvatting van het christenleven uitdroeg. Thema’s als geestelijke groei, vervulling met de Heilige Geest en overwinning op de zonde kregen hier veel aandacht. Ryle erkent dat er groei in het geloofsleven is, maar hij waarschuwt ervoor dat begrippen als schuldbesef, verootmoediging en kennis van de rechtvaardiging gepasseerde stations worden. Hij benadrukt juist de blijvende afhankelijkheid van Gods genade.
Ook hier kunnen we vandaag van leren. Het is Bijbels om aandacht te hebben voor geestelijke groei, het volgen van Jezus en het getuige van het geloof. Toch functioneren deze aspecten pas als ze je niet op jezelf terugwerpen, maar samengaan met nederigheid, verwondering over Gods genade en afhankelijkheid van de Heilige Geest.
Elke dag Bijbellezen
Het gaat Ryle ook om de levende omgang met God, die hij aanduidt als vroomheid. Deze vroomheid komt duidelijk naar voren in Heiligmaking, maar ook in Christen-zijn in het dagelijks leven. Hij gaat speciaal in op het dagelijkse Bijbellezen, waarbij Ryle benadrukt dat het regelmatig lezen van de Bijbel essentieel is voor het geloofsleven. Wie echt gelooft dat de Bijbel het Woord van God is, zal er elke dag uit willen lezen.
Ryle’s verlangen om de persoonlijke omgang met de Schrift te stimuleren, zien we in zijn pastorale uitleg van de evangeliën. Het is een geestelijke verrijking om een evangelie aan de hand van Ryle’s uitleg door te lezen. Hij focust hier op de heilskennis van Christus als de Zoon van God en de Verlosser.
Ook besteedt hij in Christen-zijn in het dagelijks leven aandacht aan het gebed en stelt hij dat regelmatig gebed een wezenlijk kenmerk is voor het christenleven. Hij waarschuwt indringend dat slordigheid en oppervlakkigheid hierin tekenen van geestelijk verval zijn.
Oppervlakkigheid in het gebed is volgens Ryle een teken van geestelijk verval
"*" geeft vereiste velden aan