“Wat is er nu weer mis met empathie”, dacht ik lichtelijk geïrriteerd, toen ik bovengenoemde titel las… En zo verscheen er vanzelf weer een boek op mijn e-reader. De auteur, Joe Rigney, stelt dat empathie een deugd is. Empathie heeft net als alle andere deugden een mooie en een duistere kant. Het is dus van groot belang dat we ook empathie onder ‘de gehoorzaamheid van Christus’ brengen.
Empathie gaat mee in de gevoelens van een ander. In de Bijbel speelt empathie een grote rol. We lezen bijvoorbeeld over een barmhartige God vol genade en mededogen, en wij mogen ‘huilen met hen die huilen’. Willen we echter aan de goede kant van empathie blijven, dan moet empathie vastgehouden worden door waarheid.
Donkere kant
In zijn boek De grote scheiding raakt C.S. Lewis aan hetzelfde probleem in Pam, wiens zoon overleden is. Hij maakt duidelijk dat, wanneer de prachtige deugd van moederliefde corrupt wordt, zij demonisch gevaarlijk is.
De Bijbel spreekt trouwens ook over de donkere kant van de empathiemunt. Er zijn gedeelten waarin God oproept tegen natuurlijke emoties als medelijden en empathie in te gaan om zo trouw te zijn aan Hem (Deut.13:6-9, 1 Kor.5:2). Er zijn zelfs momenten waarin God Zelf geen medelijden meer toont (Ez.7:4), en mensen overgeeft aan verwerpelijk denken (Rom.1:28).
Christenen zijn over het algemeen empathisch ingesteld. Ze hebben zich vanaf de geboorte van de kerk vol mededogen ingezet voor armen en onderdrukten.
Echter, de deugd van empathie verandert stilletjes en vaak ongemerkt in een destructieve ondeugd. Dat komt door een progressieve samenleving die over onze kerkelijke schouders meekijkt of we wel tolerant en inclusief genoeg zijn. En ook door grote feministische invloed en Bijbelleesgedrag om van te huilen.
Onverteerbaar
De empathie die getoond wordt aan ‘achtergestelden’, lijkt niet meer vastgehouden te worden door Bijbelse waarheid, maar komt voort uit eigen gevoelens en uit het feit dat wij (kleine mensenkinderen) Bijbelse concepten als de scheppingsorde, genade en oordeel ‘moreel onverteerbaar’ vinden.
Het boek deed me wat. Het maakte me verdrietig, deed me nadenken en er vielen puzzelstukjes op hun plek. En dat dankzij een irriterende titel!